Οι «κάλπες» στην ανατολική Ουκρανία έβγαλαν αυτονομία, σιγή από τη Μόσχα

Οι φιλορώσοι διοργανωτές των δύο αμφιλεγόμενων δημοψηφισμάτων στις επαρχίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ πανηγυρίζουν για τα υψηλά ποσοστά υπέρ της «αυτοδιάθεσης» που έβγαλε η -διάτρητη για τη Δύση- διαδικασία: Το ποσοστό στο Ντονέτσκ αναφέρεται στο 89%, ανάλογο αποτέλεσμα αναμένεται για το Λουχάνσκ. Εν αναμονή της στάσης που θα κρατήσει η Μόσχα, η οποία επισήμως είχε «συστήσει» αναβολή, απορρίπτουν Κίεβο, ΕΕ και ΗΠΑ τη διαδικασία ενώ οι «28» απειλούν με νέες κυρώσεις.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της αυτοανακηρυχθείσας εκλογικής επιτροπής του Ντονέτσκ Ρομάν Λιάγκουιν, το «ναι» στην «ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» φτάνει σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα το 89,07%. Μόνο 10,19% ψήφισε όχι, είπε ο Λιάγκουιν σύμφωνα με το Reuters. 

Αποτελέσματα δεν έχουν μεν ανακοινωθεί ακόμη για το Λουχάνσκ, αλλά οι εκεί διοργανωτές υποστηρίζουν πως περίπου 5% όσων ψήφισαν είπαν «όχι». Και στις δύο περιφέρειες η προσέλευση ήταν μεγάλη, με 71% στο Ντονέτσκ και 80% στο Λουχάνσκ.

Ξένοι παρατηρητές δεν υπήρχαν, οπότε τα αποτελέσματα θα είναι αδύνατο να επιβεβαιωθούν ανεξάρτητα. 

Ενδεικτικά, ο αυτοκλητός αρχηγός των φιλορώσων στο Ντονέτσκ είπε ότι τώρα η περιφέρεια θα πρέπει να δημιουργήσει «κρατική και στρατιωτική δομή». Ο λεγόμενος «κυβερνήτης» του Ντονέτσκ Πάβελ Γκουμπάρεφ είπε ότι κάτι τέτοιο θα είναι το πρώτο βήμα για τον σχηματισμό μίας «Νέας Ρωσίας», όπως είπε χαρακτηριστικά, στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ουκρανίας.

Τόσο η Δύση όσο και το Κίεβο είχαν ούτως ή άλλως δείξει πως δεν θα αναγνώριζαν τη διαδικασία, αλλά οι αμφιβολίες ακόμη και για τη διενέργειά της είναι μεγάλες: Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Sueddeutsche Zeitung, τα ψηφοδέλτια -που έπεφταν ανοικτά στις κάλπες- «ήταν φωτοτυπίες που έβγαζε ο καθένας, ενώ ψήφιζε όποιος ήθελε, όπου ήθελε, όσες φορές ήθελε».

Το γραφείο της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ Κάθριν Άστον επανέλαβε πως «τα λεγόμενα δημοψηφίσματα είναι παράνομα και δεν αναγνωρίζουμε το αποτέλεσμά τους», επισημαίνοντας πως όσοι τα διοργάνωσαν «δεν έχουν δημοκρατική νομιμοποίηση».

Επιβεβαιώνοντας την ευρωπαϊκή στάση, ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ξεκαθάρισε πως «οι μοναδικές κάλπες που μετράνε είναι οι προεδρικές που θα στηθούν στις 25 Μαΐου». 

Περιμένοντας τα σημάδια από το Κρεμλίνο

Το ζήτημα είναι η στάση που θα κρατήσει η Μόσχα απέναντι στα αμφιλεγόμενα δημοψηφίσματα. Στην «στροφή» του την περασμένη εβδομάδα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν είχε καλέσει σε αναβολή των δημοψηφισμάτων στις δύο περιφέρειες και είχε χαρακτήρισει τις προεδρικές εκλογές που σχεδιάζει το Κίεβο βήμα στην σωστή κατεύθυνση.

Προς το παρόν, το Κρεμλίνο σιωπά: Ο ρώσος πρόεδρος «θα εκφραστεί μετά την ανάλυση του αποτελέσματος» περιορίστηκε να πει ο εκπρόσωπος του Βλ.Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, στην εφημερίδα Κομερσάντ.

Η θέση του Πούτιν θα δείξει και την αξία της στροφής του την περασμένη εβδομάδα. Τότε, ήταν η πρώτη φορά που η Μόσχα είχε κινηθεί προς την κατεύθυνση αναγνώρισης των ουκρανικών προεδρικών εκλογών -διαδικασία που μέχρι ελάχιστες ημέρες πριν ο ρώσος ΥΠΕΞ απέρριπτε- και είχε προχωρήσει σε ανοικτή έκκληση στους φιλορώσους για αποκλιμάκωση.

Το πώς επίσης θα αναγνώσει το Κρεμλίνο το δημοψήφισμα αναμένεται να δώσει κάποιες ενδείξεις για την στόχευσή του σχετικά με την ανατολική Ουκρανία -αρκετοί θεωρούν ότι η Μόσχα δεν θέλει επανάληψη του σεναρίου Κριμαίας, αλλά προτιμά να βλέπει την κατάσταση να αποσταθεροποιείται ώστε να υπονομευθούν οι προεδρικές εκλογές.

Το ερώτημα που είχαν θέσει οι φιλορώσοι διοργανωτές των δύο «δημοψηφισμάτων» ήταν σχετικά ανοικτό σε ερμηνεία: Η σημασία των «ανεξάρτητων λαϊκών δημοκρατιών» στα ψηφοδέλτια μπορεί να ξεκινά από την ενισχυμένη αυτονομία έναντι του Κιέβου μέχρι το πρώτο βήμα για ενσωμάτωση στη Ρωσία με «συνταγή Κριμαίας».