Διατροφη

Μαλοτήρα…Από τις κορφές του Ομαλού, στα πέρατα του κόσμου..

16 Μαρ 2017 11.27

Κάθε Πέμπτη…θα μιλάμε για τα φυτά και τη διατροφή μας, μέσα από "τα Μυστικά του κήπου".
Ο αγαπημένος μας γεωπόνος Κώστας Λιονουδάκης μας δίνει όλα τα μυστικά του για να προσφέρουμε στην οικογένεια μας και στα αγαπημένα μας πρόσωπα τα καλύτερα προϊόντα για την υγεία μας.

Σήμερα θα μας μιλήσει για τη Μαλοτήρα, το κρητικό τσάι που έχει μεγαλώσει γενιές και γενιές Κρητικών και ήρθε η ώρα να φτάσει στα πέρατα του κόσμου.

Τι είναι η μαλοτηρα;
Η μαλοτήρα είναι το τσάι του βουνού της Κρήτης, το ενδημικό φυτό που αυτοφύεται μόνο στα βουνά της, τα Λευκά ‘Όρη και τον Ψηλορείτη. Τη συναντάμε σε υψόμετρο από 800 έως και 2000 μέτρα κοντά σε μέρη που φυτρώνει και η ματζουράνα. Η μαλοτήρα, πολυετής αειθαλής πόα που βοτανολογικά ανήκει στο γένος Σιδηρίτη, φθάνει σε ύψος 70 εκατοστά, διαθέτει όρθιο αποξυλωμένο βλαστό και φέρει λογχοειδή χνουδωτά φύλλα και μικρά κίτρινα άνθη.

Λενε οτι είναι το βότανο της ζωής…Τι σημαινει το ονομά της;
Από την εποχή της ενετοκρατίας, η μαλοτήρα αποτελούσε παραδοσιακά πρωινό ρόφημα για τους κατοίκους της Δυτικής Κρήτης και φαρμακευτικό βότανο κατά των κρυολογημάτων, των παθήσεων του στομάχου και του αναπνευστικού. Άλλωστε, οι Ενετοί δημιούργησαν το όνομα της, “maletira”, συνδυάζοντας τις ιταλικές λέξεις male (αρρώστια) και tirare (σέρνω) προκειμένου να επισημάνουν τις ιδιαίτερες φαρμακευτικές της ιδιότητες.

Ποιες είναι οι ιδιότητες της;
Η σύγχρονη επιστημονική έρευνα επιβεβαίωσε τις πεποιθήσεις των Κρητικών για την μαλοτήρα. Συγκεκριμένα, αποκάλυψε την παρουσία, τόσο στο φυτό όσο και στο αφέψημα, πολύτιμων φλαβονοειδών ουσιών με σημαντική φαρμακοδυναμική δράση στη διέγερση της καρδιακής λειτουργίας, στην ελάττωση της πίεσης, στην διούρηση και στην προστασία από κρυολογήματα. Επιπλέον, στο αιθέριο έλαιο της μαλοτήρας έχουν εντοπιστεί πλήθος ουσιών με αντιμικροβιακές φαρμακευτικές ιδιότητες.

Είναι προστατευόμενο είδος η μαλοτήρα;
Δυστυχώς, τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι φυσικοί πληθυσμοί της μαλοτήρας έχουν μειωθεί δραματικά. Τα πανέμορφα λιβάδια μαλοτήρας με τα κίτρινα άνθη, σύμφωνα με εκτιμήσεις, έχουν σχεδόν εξαφανισθεί από τον Ψηλορείτη και λιγότερο από το 30% έχει διασωθεί στα Λευκά Όρη. Η ανεξέλεγκτη συλλογή καθώς και η υπερβόσκηση έφεραν τη μαλοτήρα σε σημείο να κινδυνεύει και ανάγκασαν τη Διεύθυνση Δασών Χανίων να απαγορέψει τη συλλογή με σκοπό την εμπορία της αυτοφυούς μαλοτήρας και άλλων βοτάνων της κρητικής γης.

Υπάρχει τρόπος να την καλλιεργήσουμε;
H ζήτηση της μαλοτήρας, τόσο στο τοπικό όσο και στο διεθνές εμπόριο παραμένει σε υψηλά επίπεδα λόγω του ευχάριστου αρώματος και των φαρμακευτικών της ιδιοτήτων. Mέσα σε αυτό το πλαίσιο, η προστασία των φυσικών πληθυσμών της μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ανάπτυξη της καλλιέργειας της στους ορεινούς όγκους της Κρήτης. Μερικοί παραγωγοί έχουν ήδη ξεκινήσει και αναμένονται κι άλλοι. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι η καλλιέργεια της μαλοτήρας αποτελεί μια ιδιαίτερα παραγωγική και συμφέρουσα από οικονομικής πλευράς δραστηριότητα.

Ραντεβού την επόμενη Πέμπτη στο neatv.gr μέχρι τότε μάθε όλα όσα χρειάζεστε στα Μυστικά του κήπου.

Κώστας Λιονουδάκης
Γεωπόνος Γ.Π.Α
www.mistikakipou.gr