Καταδίκη Ελλάδας – Ιταλίας για παράνομες απελάσεις μεταναστών

Παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Ελλάδα και την Ιταλία διαπίστωσε το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην υπόθεση συλλογικής απέλασης μεταναστών και αιτούντων άσυλο την περίοδο 2008-2009.

Η υπόθεση Σχαρίφι και άλλοι κατά Ελλάδας και Ιταλίας, που εκδίκασε σήμερα το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αφορούσε την περιπέτεια 35 συνολικά μεταναστών (32 Αφγανοί, δύο Σουδανοί και ένας από την Ερυθραία), οι οποίοι εγκατέλειψαν τις χώρες τους, που πλήττονταν από ένοπλες συγκρούσεις, εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα και κατόπιν πέρασαν στην Ιταλία.

Οι ιταλικές Αρχές τους εντόπισαν και, με βάση τη συνθήκη «Δουβλίνο ΙΙ», τους έστειλαν πάλι πίσω στην Ελλάδα όπου, παρά την ενδιάμεση απόφαση του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (άρθρο 39 του Κανονισμού) να ανασταλεί η απέλασή τους στις χώρες καταγωγής τους, οι ελληνικές αρχές εξέδωσαν διαταγές απέλασης για 10 από αυτούς.

Το Δικαστήριο έκρινε, κατά πλειοψηφία, σχετικά με τους Ρεζά Καριμί, Γιασέρ Ζαϊντί, Μοζαμίλ Αζίμι και Ζαζίμπ Χεϊμπερί ότι, στην περίπτωσή τους, η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 13 της Σύμβασης (δικαίωμα πραγματικής προσφυγής), σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 3, που απαγορεύει την απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, εξαιτίας της απαγόρευσης πρόσβασης, που τους επιβλήθηκε στη διαδικασία ασύλου.

Κατά πλειοψηφία, το Δικαστήριο έκρινε ένοχη την Ιταλία, για παραβίαση του άρθρου 4 (πρωτόκολλο 4) της Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με βάση το οποίο απαγορεύεται η συλλογική απέλαση αλλοδαπών.

Την έκρινε, επίσης, ένοχη για παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης, με το οποίο απαγορεύεται η απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείρισης, δεδομένου ότι, με την ομαδική απέλασή τους στην Ελλάδα τους εξέθεσε σε κινδύνους σχετικούς με τις ελλείψεις στη διαδικασία ασύλου στη χώρα.

Τέλος, έκρινε ένοχη την Ιταλία για το γεγονός ότι δεν επιτράπηκε στους μετανάστες να υποβάλλουν αιτήσεις για την παροχή ασύλου.

Στην απόφαση του, το Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι οι διατάξεις της συμφωνίας «Δουβλίνο ΙΙ», με βάση τις οποίες προβλέπεται οι αιτήσεις ασύλου να υποβάλλονται στην πρώτη ευρωπαϊκή χώρα εισόδου, θα πρέπει να εφαρμόζονται με τρόπο συμβατό με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Καμία μορφή συλλογικής απέλασης μεταναστών δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί με βάση τα προβλεπόμενα από το «Δουβλίνο ΙΙ», αν δεν έχει διασφαλισθεί ότι η χώρα προορισμού των μεταναστών προσφέρει επαρκείς εγγυήσεις για την εφαρμογή της πολιτικής ασύλου, καταλήγει η απόφαση του Δικαστηρίου.