Κανονικά η λειτουργία των φαρμακείων από Δευτέρα. Σε ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια οι φαρμακοποιοί

«Ισοδύναμα» για τα φαρμακεία μετά τις έντονες αντιδράσεις των φαρμακοποιών για την απελευθέρωση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, αναζητά η ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, άφησε χθες «παράθυρο» για βελτιωτικές αλλαγές στη λειτουργία των φαρμακείων, καθώς και στην εταιρική σύνθεση των ΕΠΕ που θα ιδρύουν φαρμακεία.

Από την πλευρά τους, οι φαρμακοποιοί απαντούν με προσφυγή στα ελληνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια, ενώ τη Δευτέρα θα προσφύγουν και στο ΣτΕ. Για σήμερα έχουν προγραμματίσει γενική συνέλευση προκειμένου να καθορίσουν περαιτέρω τη στάση τους.

Στο θέμα αναφέρθηκε χθες ο υπουργός Υγείας υπογραμμίζοντας ότι «η υπόθεση για μας δεν έχει τελειώσει, γι? αυτό συστήνουμε επιτροπή εργασίας που θα επεξεργαστεί τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν».

Στο ίδιο πλαίσιο ανήγγειλε και τη δημιουργία ειδικού παρατηρητηρίου για τον χώρο της υγείας. Ο κ. Ξανθός παραδέχτηκε πως η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για το θέμα των φαρμακείων έγινε υπό την πίεση της αξιολόγησης και της ανάγκης για εκταμίευση της δόσης των δύο δισ. αλλά υπεραμύνθηκε του αποτελέσματος, λέγοντας ότι είναι «ικανοποιητικό».

Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, η απελευθέρωση των φαρμακείων -προβλέπεται σε ΚΥΑ η οποία δημοσιεύθηκε ήδη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως- είναι απολύτως ελεγχόμενη και περιλαμβάνει δικλίδες ασφαλείας για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, για την προστασία του κοινωνικού αγαθού του φαρμάκου και για την εξυπηρέτηση του πληθυσμού. Εκτίμησε μάλιστα ότι δεν θα αλλάξει αριθμητικά ο χάρτης των φαρμακείων και ότι δεν θα αυξηθούν τα φαρμακεία, καθώς -όπως είπε- «ο χώρος είναι κορεσμένος». Σημείωσε πάντως ότι θα γίνουν εξαγορές των υπαρχόντων φαρμακείων.

Παράλληλα, όπως υπογράμμισε, μέσα από ΚΥΑ για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των φαρμακείων η κυβέρνηση δίνει και το πολιτικό της στίγμα, αναφερόμενος στην παροχή της δυνατότητας για ίδρυση φαρμακείου σε συνεταιρισμούς φαρμακαποθηκαριων, δηλαδή σε χονδρεμπόρους του φαρμάκου. «Σε μια αγορά που αλλάζει με τέτοιο ρυθμό είναι ανάγκη να πριμοδοτηθούν το συνεργατικό και το συνεταιριστικό σχήμα σε αυτόν τον χώρο και όχι μόνο οι ιδιώτες επιχειρηματίες», είπε ο υπουργός.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι «η ιδιοκτησιακή αλλαγή των φαρμακείων έχει νεοφιλελεύθερο πρόσημο και δεν είναι συμβατή με την ιδεολογική και την πολιτική μας ταυτότητα» για να προσθέσει σε άλλο σημείο: «Δεν έχουμε αυταπάτες ότι θα υπάρξει αναπτυξιακό όφελος».

Οι φαρμακοποιοί πάντως ετοιμάζονται να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη καθώς η ΚΥΑ παρουσιάζει -όπως αναφέρουν- σημαντικά νομοτεχνικά προβλήματα και αστοχίες. Ενδεικτική είναι η διάταξη με την οποία εξαιρούνται όλα τα νομικά πρόσωπα από την απόκτηση άδειας, εκτός από την Ομοσπονδία Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος (ΟΣΦΕ).

Το περιεχόμενο της ΚΥΑ θα συζητηθεί σήμερα κατά τη γενική συνέλευση του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, ο οποίος την ερχόμενη εβδομάδα θα καταθέσει αίτηση ακυρώσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Παράλληλα, οι φαρμακοποιοί θεωρούν ότι υπάρχουν αποφάσεις του ανώτατου Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (C – 171/07 και C ? 172/07) που τους «προστατεύουν».

Στις δύο αυτές αποφάσεις αναφέρεται: «Δεν αμφισβητείται ότι ο φαρμακοποιός αποσκοπεί, όπως και άλλα πρόσωπα, στην επίτευξη κέρδους. Εντούτοις, ως επαγγελματίας φαρμακοποιός θεωρείται ότι εκμεταλλεύεται το φαρμακείο όχι μόνο με σκοπό την επίτευξη κέρδους, αλλά και υπό μια επαγγελματική προοπτική.

Στο πλαίσιο αυτό, το ατομικό του συμφέρον για την επίτευξη κέρδους μετριάζεται από την κατάρτιση και την επαγγελματική εμπειρία του, καθώς και από την ευθύνη που υπέχει, δεδομένου ότι ενδεχόμενη παράβαση των νομικών κανόνων ή των κανόνων δεοντολογίας Θέτει σε κίνδυνο όχι μόνον την αξία της επενδύσεώς του, αλλά και την ίδια την επαγγελματική του υπόσταση».

Και καταλήγουν: «Σε αντίθεση προς τους φαρμακοποιούς, οι μη φαρμακοποιοί δεν έχουν εξ ορισμού, κατάρτιση, εμπειρία και ευθύνη αντίστοιχη με εκείνη των φαρμακοποιών. Υπό τις περιστάσεις αυτές, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι οι μη φαρμακοποιοί δεν παρέχουν τα ίδια εχέγγυα με τους φαρμακοποιούς».

Τι προβλέπει η ΚΥΑ
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση παρέχει τη δυνατότητα να ανοίξουν φαρμακείο και μη φαρμακοποιοί υπό την προϋπόθεση στην εταιρική σύνθεση να συμμετέχουν φαρμακοποιοί με ποσοστό τουλάχιστον 20%. Παράλληλα, ορίζεται ανώτατος επιτρεπόμενος αριθμός αδειών – οι δέκα (10) άδειες σε πανελλαδική κλίμακα έως το 2020.

Όπως αναφέρεται, «τα φαρμακεία των ιδιωτών μη φαρμακοποιών που ιδρύονται μετά την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης λειτουργούν υποχρεωτικά με τη μορφή της Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης, που πρέπει να έχει συσταθεί πριν τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας του φαρμακείου. Στην εταιρική σύνθεση των ΕΠΕ στις οποίες συμμετέχουν μη φαρμακοποιοί, μετέχει υποχρεωτικά ως εταίρος, με ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον 20%, και ο ορισθείς υπεύθυνος φαρμακοποιός για την λειτουργία κάθε φαρμακείου».

Σύμφωνα με κλαδική μελέτη για τα φαρμακεία (εταιρεία Stochasis), στα τέλη του 2014 λειτουργούσαν στη χώρα 9.700 φαρμακεία, έναντι περίπου 11.000 προ κρίσης. Τα συστεγαζόμενα φαρμακεία αποτελούν περίπου το 10% του συνόλου. Στα ελληνικά ιδιωτικά φαρμακεία εργάζονται -συμπεριλαμβανομένων των φαρμακοποιών- περί τις 30.000 άτομα.

Με ελεύθερο ωράριο εκτιμάται ότι λειτουργούν σήμερα περίπου 4.000 φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα. Το 2014 η αγορά των φαρμακείων (φάρμακα και παραφαρμακευτικά προϊόντα) υπολογίζεται σε 4,8 δισ. ευρώ για το 2014, όταν το 2009 εκτιμάται ότι ήταν 7,9 δισ. ευρώ.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ
Τι ισχύει σε άλλες χώρες

Μέχρι πέρυσι, στην Ευρώπη δυνατότητα να κατέχουν και μη φαρμακοποιοί φαρμακείο υπήρχε σε 14 χώρες (Βέλγιο, Βουλγαρία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Κροατία, Μάλτα, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σουηδία και Τσεχία). Οι μόνοι περιορισμοί αφορούν στον αριθμό των φαρμακείων που μπορεί να κατέχει κάποιος, ενώ αποκλείονται γιατροί και φαρμακευτικές εταιρείες.

Ωστόσο, σε 13 χώρες της Ευρώπης υπάρχουν περιορισμοί και στο ιδιοκτησιακό, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία όπου το φαρμακείο ανήκει μόνο σε φαρμακοποιό ή σε συνεταιρισμό φαρμακοποιών. Στην Αυστρία, φαρμακεία ανήκουν σε φαρμακοποιούς ή συνεταιρισμούς στους οποίους ο φαρμακοποιός έχει ποσοστό 51%. Στην Ουγγαρία, από το 2017 θα πρέπει τα φαρμακεία θα ανήκουν τουλάχιστον κατά 51% στον φαρμακοποιό. Στην Ιταλία, λειτουργούν 18.200 φαρμακεία (από τα οποία 1.600 είναι δημοτικά και μπορούν να τα διαχειρίζονται εταιρείες). Το ιδιωτικό φαρμακείο στην Ιταλία ανήκει μόνο σε φαρμακοποιούς ή σε συνεργασίες και συνεταιρισμούς μεταξύ των φαρμακοποιών.