Αυγό: Η συμβολή του στην προστασία από τα καρδιαγγειακά νοσήματα

Για τουλάχιστον τρεις δεκαετίες η κατανάλωση αυγού τέθηκε «υπό περιορισμό», γεγονός που έμελλε να αποδειχθεί ως μία από τις μεγαλύτερες διατροφικές πλάνες του 20ου αιώνα. Η εργασία με επικεφαλής τον Καθηγητή βιοχημείας και χημείας τροφίμων του Ε.Κ.Π.Α. κ. Κωνσταντίνο Δημόπουλο, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Animal Science Journal με τίτλο «Hen egg yolk lipid fractions with antiatherogenic properties» προσδίδει μία νέα διάσταση στην διατροφική αξία του αυγού.

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι μπορεί να αποτελεί ένα απολύτως προστατευτικό τρόφιμο κατά των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Ο ίδιος ο κ. Δημόπουλος πριν από αρκετά χρόνια είχε αποδώσει στην επιστημονική κοινότητα μία πολύ σημαντική ανακάλυψη, εκείνη του παράγοντα ενεργοποίησης αιμοπεταλίων (Platelet Activating Factor, PAF).

Τον Οκτώβριο του 1979 διαλευκάνθηκε και αποδείχθηκε η δομή του PAF από τους Demopoulos, Pinckard και Hanahan, στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο San Antonio. Ο PAF είναι μία λιποειδική ένωση που ανήκει στην τάξη των φωσφολιποειδών και αποτελεί τον δραστικότερο λιποειδικό μεσολαβητή της φλεγμονής. Συντίθεται, μετά από διέγερση, από διάφορους τύπους κυττάρων στον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά, συμπεριλαμβανομένων των μονοκυττάρων, των μακροφάγων, των ενδοθηλιακών κυττάρων και των αιμοπεταλίων. Αρχικά, παρουσιάστηκε ως αλλεργιογόνος παράγοντας στο αίμα ζώων με αναφυλαξία, ο οποίος προκαλούσε την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων.

Εντούτοις, στις μέρες μας, είναι γνωστό ότι έχει πολλές βιολογικές δράσεις, όπως είναι η προσέλκυση και ενεργοποίηση των λευκοκυττάρων, η αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων, διάφορες καρδιοαγγειακές δράσεις, καθώς και δράσεις στο ήπαρ και στο κεντρικό νευρικό σύστημα και αλλού.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της νεότερης εργασίας του κ. Δημόπουλου το κλάσμα λιπιδίων του κρόκου αυγού κότας παρουσιάζει αντιαθηρογόνες ιδιότητες.

Τρεις διαφορετικοί τύποι κρόκων αυγού κότας: ελευθέρας βοσκής, βιολογικά και φρέσκα ημέρας, εξετάστηκαν για τις αντιαθηρογόνες ιδιότητές τους. Τα ολικά λιπίδια (TL) όλων των δειγμάτων κρόκων αυγού κότας εκχυλίστηκαν με την μέθοδο των Bligh – Dyer και διαχωρίστηκαν περαιτέρω με τη μέθοδο χρωματογραφίας κατανομής κατ' αντιρροή σε πολικά λιπίδια (TPL) και σε ουδέτερα λιπίδια (TNL). Στη συνέχεια τα TPL και TNL διαχωρίστηκαν με παρασκευαστική χρωματογραφία λεπτής στιβάδας (TLC). Τα TL, TPL, TNL και τα ληφθέντα πολικά και ουδέτερα κλάσματα λιπιδίων μετά το διαχωρισμό τους σε TLC ελέγχθηκαν για να προσδιοριστεί αν προκαλούν συσσώρευση των αιμοπεταλίων όπως ο PAF ή αν αναστέλλουν την προκαλούμενη από τον παράγοντα ενεργοποίησης των αιμοπεταλίων (PAF) συσσώρευση των αιμοπεταλίων.

Βρέθηκε ότι και τα τρία δείγματα των κρόκων αυγού κότας διέθεταν ισχυρή ανασταλτική δράση έναντι του PAF και της συνεπακόλουθης συσσώρευσης των αιμοπεταλίων. Το φαινόμενο αυτό κυρίως οφειλόταν στα συνολικά πολικά λιπίδια (TPL) και ειδικά στο κλάσμα των πολικών λιπιδίων PL4. Ο κρόκος αυγού κότας ελευθέρας βοσκής εμφάνισε την πλέον ισχυρή αντι-PAF δραστικότητα σε όλες τις κατηγορίες λιπιδίων (TL, TPL και TNL).

Συμπερασματικά, ο κρόκος περιέχει αναστολείς του PAF που επαυξάνουν τη θρεπτική αξία του και δημιουργούν μία σημαντική προστασία κατά των καρδιαγγειακών νοσημάτων, με δεδομένο ότι ο PAF είναι ένα σημαντικό φωσφολιπίδιο που λειτουργεί ως ρυθμιστής της φλεγμονής και εμπλέκεται άμεσα στο μηχανισμό σχηματισμού της αθηρωματικής πλάκας, σύμφωνα με την νέα θεωρία για την αθηρογένεση που έχουν αναπτύξει η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Κ.Α.Δημόπουλου και της καθηγήτριας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Σ.Αντωνοπούλου.

Επιστημονική επιμέλεια Αλεξιάννα Τριανταφύλου Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος MSc, PhD Διδάκτωρ & Επιστ/κός Συνεργάτης Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου