«Τρίτο δρόμο» για τον δανεισμό χρεωμένων χωρών αναζητά το ΔΝΤ

Αλλαγή στους κανόνες του για τον δανεισμό χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα, με επιμήκυνση της διάρκειας των ομολόγων που κατέχουν ιδιώτες ως προϋπόθεση για την παροχή βοήθειας, φέρεται να επεξεργάζεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Financial Times.

Οι δυνατότητες που έχει σήμερα το Ταμείο περιορίζονται είτε σε ένα πρόγραμμα διάσωσης μίας χώρας που αντιμετωπίζουν προβλήματα ή σε μία προκαταβολική αναδιάρθρωση του χρέους της, ανάλογα με το αν το ΔΝΤ θεωρεί ότι το χρέος είναι βιώσιμο ή όχι. Η υπό συζήτηση πρόταση προσφέρει έναν τρίτο τρόπο, δίνοντας τη δυνατότητα στους πιστωτές να συμφωνούν σε μία επιμήκυνση (reprofiling) των υφιστάμενων ομολόγων τους. Οι λήξεις τους θα επεκτείνονται χρονικά για να καλύπτουν τη διάρκεια του προγράμματος του ΔΝΤ, χωρίς καμία αλλαγή όσον αφορά το κουπόνι (τοκομερίδιο) ή το κεφάλαιο των τίτλων.

Η πρόταση αυτή συζητείται, καθώς το Ταμείο επιδιώκει να αντλήσει τα διδάγματα από την προσέγγισή του όσον αφορά στην αναδιάρθρωση του χρέους στην περίπτωση της δύσκολης διάσωσης της Ελλάδας το 2010. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου συζήτησε την περασμένη Παρασκευή μία νέα μελέτη, σύμφωνα με τραπεζίτες που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής και πηγές κοντά στο Συμβούλιο.

Η μελέτη εγείρει την προοπτική μεγάλων αλλαγών ως προς τη μεταχείριση των ιδιωτών ομολογιούχων στις περιπτώσεις μεγάλων προγραμμάτων διάσωσης του ΔΝΤ. Πηγές που μετείχαν στη συζήτηση ανέφεραν ότι η εργασία είναι ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο, ότι υπάρχουν διαφορές απόψεων στο Εκτελεστικό Συμβούλιο και ότι δεν είναι πιθανή η εξαγωγή κάποιου συμπεράσματος πριν από το τέλος του έτους.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι θεσμοί της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ ήταν απρόθυμοι να επιβάλουν προκαταβολικά ζημιές στους ιδιώτες πιστωτές -εν μέρει λόγω των φόβων μετάδοσης σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης- αλλά τελικά η αναδιάρθρωση κατέστη αναγκαία το 2012. Η νέα εναλλακτική πρόταση θα εφαρμόζεται μόνο σε καταστάσεις, όπου υπάρχει σοβαρή αμφιβολία για τη βιωσιμότητα του χρέους.

Ένα πρότυπο αποτελεί η εθελοντική ανταλλαγή χρέους ως μέρος του προγράμματος του ΔΝΤ για την Ουρουγουάη το 2003.

Το Ταμείο διαβουλεύεται με τις αγορές, για να διασφαλίσει ότι η όποια αλλαγή δεν θα οδηγήσει στην αποφυγή του κρατικού χρέους από τους επενδυτές και δεν θα αυξήσει το κόστος δανεισμού. Οι διαβουλεύσεις αυτές είναι πιθανόν να συνεχισθούν για το υπόλοιπο του έτους.

Σύμφωνα με πρόσωπα που μετείχαν στη συζήτηση, η μελέτη έγινε ευμενώς αποδεκτή από το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου -που εκπροσωπεί τις χώρες μέλη- αλλά υπήρξε σημαντική συζήτηση σχετικά με την ανάγκη να διατηρηθεί μία «συστημική εξαίρεση» που θα επιτρέπει στο ΔΝΤ να παρακάμπτει την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, εάν υπάρχουν φόβοι ότι η μη χορήγηση δανείου θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία συστημική κρίση, όπως στην περίπτωση της Ευρωζώνης.