Δασκαλάκης: Οι αγρότες θέλουν μεταρρυθμίσεις, εθνικό σχέδιο, στήριξη και ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής

Στον αγροτικό τομέα οφείλεται μεγάλο μέρος της μέχρι τώρα ανάπτυξης της χώρας. Ο τομέας όμως αυτός, ως οικονομική δραστηριότητα, συρρικνώνεται. 

Στην Ελλάδα, πριν την έναρξη της ύφεσης, ο αγροτικός τομέας κατέγραφε μεγάλη κάμψη, με σημαντική μείωση στο αγροτικό εισόδημα, ιδιαίτερα έντονη κατά το 2008 (κατά 11% περίπου), απώλεια στην αξία της φυτικής, κυρίως, παραγωγής και πτώση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας σε βασικές τιμές. Παρά τις δυσμενείς αυτές εξελίξεις, η θέση του αγροτικού τομέα στην ελληνική οικονομία εξακολουθεί να παραμένει σημαντική, κρινόμενη από τη σημαντική συμβολή του στην απασχόληση, η οποία μάλιστα παρουσίασε άνοδο κατά τη διάρκεια της τριετίας 2008-2010, όσο και από τη συμμετοχή του στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, που αποκτά βαρύνουσα σημασία σε ορισμένες περιφέρειες της χώρας. 

Ο  αγροδιατροφικός τομέας αναδεικνύεται ως πρώτη προτεραιότητα στις περισσότερες ελληνικές περιφέρειες. Σύμφωνα με τις μελέτες McKINSEY/ ΣΕΒ / ΙΟΒΕ, στα επόμενα 10 χρόνια σοβαρές δυνατότητες αύξησης Α.Ε.Π. κατά 55 δισ. € διαφαίνονται από τους τομείς : α) Τουρισμό + 20 δισ. €, β) Αγροτική Οικονομία + 13 δισ. και γ) Ενέργεια + 8 δισ. € τομείς στους οποίους αναμένεται να δημιουργηθούν έως και 500.000 νέες θέσεις εργασίας.

Αξίζει να σημειώσει κανείς ότι δεδομένων της δραματικής κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη μας και της πληθυσμιακής αύξησης, διεθνείς μελέτες συμπεραίνουν ότι έως το 2030 οι ανάγκες σε τροφές θα αυξηθούν κατά 50%, σε νερό κατά 30% και σε ενέργεια κατά 60%.  Τα δεδομένα αυτά μπορεί να δώσουν νέα προοπτική στους νέους αγρότες μας, αρκεί να βρεθούν τρόποι που θα τους εξασφαλίζουν ελάχιστη σταθερότητα των γεωργικών εισοδημάτων τους. Η νέα Ευρωπαϊκή Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) έχει ως στόχο να θεραπεύσει μια σειρά από προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Γεωργία. 

 

Αποτελεί λανθασμένη εθνική επιλογή και ανακολουθία και αντίφαση όλοι οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων την τελευταία 5ετία να επισημαίνουν ότι η επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας θα προκύψει από την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και να νομοθετούν προς αντίθετη κατεύθυνση με συνέπεια:

 

α)τη δραματική μείωση της παραγωγικής βάσης του αγροτο-κτηνοτροφικού τομέα στη χώρα μας,

β) τη μείωση της αξίας της αγροτικής παραγωγής,

γ) τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος,

δ) την αύξηση της αξίας των εισροών της αγροτικής παραγωγής,

ε) την αύξηση της αξίας των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων και

στ) τη μείωση της αξίας των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων.

 

Με βάση τα εξής δεδομένα :

1) ότι η αξία της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας κυμαίνεται μεταξύ 9-10 δις ετησίως

2) ότι το ετήσιο αγροτικό εισόδημα διαμορφώνεται στα 6-7 δις

3) ότι η αξία των εισροών της αγροτικής παραγωγής φθάνει τα 5,5 δις περίπου

4) ότι η αξία των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων ήταν το 2009 6 δις και 4,8 δις το 2013

5) ότι η αξία των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων μας ήταν 3,8 δις το 2009 και αυξήθηκε στα 4,8 δις το 2013.

 

Είναι βέβαιο ότι με τα όσα προβλέπονται στα νέα μέτρα και συγκεκριμένα :

α. Κατάργηση του αφορολόγητου ορίου των 12.000 ευρώ, με φορολόγηση πλέον και των κοινοτικών ενισχύσεων από το πρώτο ευρώ και αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των αγροτικών εισοδημάτων από το 13% στο 26%. Η αποδοχή μιας τέτοιας απαίτησης εγείρει, σοβαρά ζητήματα ανταγωνιστικότητας εις βάρος των αγροτών της χώρας μας σε σχέση με τους αγρότες των υπόλοιπων χωρών της Ε.Ε., καθώς στις πολλές χώρες της Ε.Ε. δεν φορολογούνται οι κοινοτικές ενισχύσεις και σε κάθε περίπτωση ο συντελεστής δεν είναι τόσο υψηλός.

β. Η επιβάρυνση των αγροτικών εφοδίων με συντελεστή Φ.Π.Α. 23% αντί για 13%. Στο θέμα αυτό αρκεί να τονιστεί ότι ακόμη και ο Φ.Π.Α. σε αγροτικά εφόδια (λιπάσματα, γεωργικά φάρμακα) στο 13% είναι ο υψηλότερος Φ.Π.Α. στην ευρωζώνη με αποτέλεσμα να υπάρχει σαφής  επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αγροτικής παραγωγής. Είναι εκτός πραγματικότητας η αύξηση του σε 23%.

γ. Τριπλασιασμός των ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών στον ΟΓΑ.

δ. Αύξηση της προκαταβολής φόρου στο 100%. Πρόκειται για επώδυνο μέτρο, όπως και στους άλλους απασχολούμενους στις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες. Ειδικά στον αγροτικό τομέα όλα τα έσοδα αποτελούν την οριστική κατάληξη της όλης παραγωγικής διαδικασίας που στις περισσότερες περιπτώσεις απέχει σημαντικά χρονικά. Για τον λόγο αυτό προβλέπεται σήμερα η προκαταβολή να είναι στο 27,5%, και για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες στο 13%. Στην πράξη δεν είναι δυνατόν να εισπραχθεί προκαταβολή φόρου 100%, πρόκειται για αναποτελεσματικό μέτρο που δεν θα ε. Αύξηση φορολογικού συντελεστή από 26% στο 28% για τις επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα μη εξαιρουμένων των οργανώσεων παραγωγών.

έχει απόδοση.

στ. Κατάργηση της επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου. Το πρόβλημα εδώ είναι ότι το μέτρο αυτό δεν συνοδεύεται από αγροτικό πετρέλαιο κίνησης με βάση αντικειμενικά κριτήρια όπως τις στρεμματικές ανάγκες και το είδος της καλλιέργειας. Αυτό δηλαδή το οποίο συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε..

ζ. Αύξηση εισφοράς αλληλεγγύης από 0,7% στο 8% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος.

η. Αύξηση φορολογικού συντελεστή από 10% στο 13% για τα αγροτικά αυτοκίνητα κλπ., το αγροτικό ΑΕΠ θα μειωθεί και 1) θα μειωθεί και η συμμετοχή του ως ποσοστό στο εθνικό ΑΕΠ, 2)η επιδιωκόμενη επάρκεια σε αγροτικά – κτηνοτροφικά προϊόντα θα μειωθεί, 3)θα αυξηθούν οι εισαγωγές και θα μειωθούν οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, διότι πόσοι εκ των αγροτών ή κτηνοτρόφων θα έχουν τη δυνατότητα και το κίνητρο να συνεχίσουν να καλλιεργούν και να εκτρέφουν τα ζώα τους αντίστοιχα;

Στην Ελλάδα υπάρχει δυνατότητα παραγωγής σχεδόν όλων των αγροτικών προϊόντων. Ωστόσο, στόχος της νέας αγροτικής πολιτικής είναι η παραγωγή πολύ υψηλότερης ποιότητας αγροτικών προϊόντων που θα αποφέρουν ικανοποιητικό εισόδημα στον παραγωγό με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος. 

 

Τα κυριότερα στοιχεία του προτεινόμενου εθνικού σχεδίου αγροτικής ανάπτυξης

-Καθετοποίηση της παραγωγής που θα μειώσει το συνολικό κόστος.

-Μείωση του ανοίγματος ψαλίδας τιμών με ρυθμίσεις όπως η μείωση των κερδών στην αλυσίδα εμπορίας. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην έκθεση του ΟΟΣΑ αναφέρεται ότι τα περιθώρια κέρδους στην αλυσίδα λιανικής πώλησης είναι κατά πολύ υψηλότερα από την Ε.Ε. Απαιτείται μεταρρυθμιστική διάθεση και τομές για να μειωθούν αυτά τα περιθώρια προς όφελος παραγωγών και καταναλωτών.

-Στροφή στην παραγωγή ποιοτικών αγροτικών προϊόντων. Προώθηση της ολοκληρωμένης διαχείρισης και της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας,

-Ρυθμίσεις εξυγίανσης του εμπορίου των αγροτικών προϊόντων που θα φέρουν έσοδα και θα μειώσουν το κόστος.

-Δημιουργία ενός αξιόπιστου συστήματος ελέγχων και πιστοποιήσεων σε όλα τα επίπεδα που θα μειώσει τα πρόστιμα.

-Προώθηση σύγχρονων δράσεων εμπορίας, τυποποίησης, μεταποίησης και νέων μορφών συμβολαιακής γεωργίας που θα αυξήσουν τα συνολικά έσοδα.

-Αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με έμφαση σε προϊόντα που πλεονεκτούμε και μπορούν να σταθούν αυτοδύναμα στις διεθνείς αγορές.

-Στροφή προς την παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων όπου η χώρα μας είναι ελλειμματική με αξιοποίηση και διαχείριση των βοσκοτόπων ως μοχλό ανάπτυξης της υπαίθρου.

-Αποφασιστική στροφή στην αγροτική έρευνα, σύνδεση της με την παραγωγή και εμπορία.

-Ανάπτυξη έργων υποδομής και κατασκευή αρδευτικών έργων από το επιδοτούμενο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης που θα μειώσουν το κόστος παραγωγής

-Στήριξη συλλογικών δράσεων με εξαγωγικό προσανατολισμό. Ενίσχυση ομάδων παραγωγών από κοινοτικές ενισχύσεις για δραστηριότητες που αφορούν καινοτόμα προϊόντα.
 

Για την χώρα μας έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε:

* Παραγωγή αγροτικών προϊόντων στα οποία κάθε περιφέρεια  εμφανίζει συγκριτικό πλεονέκτημα ( η περιοχή Ιεράπετρας όπου παράγει το 25% των πρώιμων κηπευτικών και όμως πουλιέται χωρίς τυποποίηση και πιστοποίηση)

* Εκσυγχρονισμό και προσαρμογή στις απαιτήσεις της αγοράς. 

* Διάθεση των αγροτικών προϊόντων στη διεθνή και στην εγχώρια αγορά 

* Αύξηση της ανταγωνιστικότητας – Τυποποίηση των αγροτικών προϊόντων

* Ποιοτικό έλεγχο κατά το στάδιο της παραγωγής των προϊόντων

* Σήματα πιστοποίησης

* Προώθηση των πωλήσεων 

* Προβολή και διαφήμιση των προϊόντων

* Υποδομές και δράσεις υποστήριξης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας

* Προώθηση της διαπεριφερειακής και διεθνούς συνεργασίας