Η τέχνη του εφικτού

      Τι είναι τελικά η πολιτική;  Είναι η ανάγκη κάποιων ανθρώπων να απολαμβάνουν εξουσία; Είναι η ανάγκη οργάνωσης της κοινωνίας ώστε να μπορεί να διαμορφώνει κοινά κεκτημένα και κοινούς στόχους; Είναι οι συνθήκες διαμόρφωσης του κράτους ως την πολιτική οργάνωση της κοινωνίας; Είναι η τέχνη των αποφάσεων; 
    Είναι όλα αυτά και πολλά άλλα. Αλλά η φράση που περιλαμβάνει όλες τις δυνατές εκφάνσεις της, συνοψίζεται στο ότι, πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού.  Είναι τέχνη και όχι τεχνική, γιατί απαιτεί διαίσθηση, έμπνευση, ιδεολογία, συναίσθημα και λογική. Ασχολείται με το εφικτό, δηλαδή με εκείνο που είναι δυνατό να γίνει. Δεν είναι φαντασιακή, δεν είναι ουτοπική. Είναι τέχνη κατ εξοχήν πραγματιστική.

     Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Μα γιατί υπάρχει ανάγκη να κατανοήσουμε ότι στην πολιτική δεν έχει τόση σημασία το επιθυμητό. Δεν έχει τόση σημασία η συναισθηματική προδιάθεση. Εν τέλει δε φτάνουν οι καλές προθέσεις και τα ωραία λόγια. Όλα αυτά βεβαίως και χρειάζονται, όμως σημασία έχει το πολύ πιο κυνικό, το τι μπορείς να κάνεις κάτω από συνήθως δεδομένες συνθήκες.  Αυτό βέβαια συμπεριλαμβάνει και  την προσπάθεια να αλλάξεις ή να εκμεταλλευτείς τις συνθήκες προς το καλύτερο, όσο και όπως μπορείς, με γνώμονα τη λογική, την αξιοπιστία, τη συνέπεια.

     Οι μεγάλοι ηγέτες, χαρακτηρίζονται μεν από οράματα αλλά κυρίως έχουν  στρατηγική και στόχους σε συνδυασμό με έντονη θέληση. Στην πορεία τους είναι πολλές φορές απομονωμένοι, αλλά επιμένουν σ αυτό που θεωρούν σωστό και πετυχαίνουν όταν αυτό έχει ως κύριο εργαλείο ανάλυσης τη λογική, τη συνέπεια, τη σφαιρική γνώση των πραγμάτων, την εργατικότητα, τον πραγματισμό.

Συνήθως αυτά δεν γίνονται αντιληπτά εύκολα. Ιδιαίτερα με τη ροπή του Ελληνικού λαού στη δημαγωγία και στο λαϊκισμό.

     Το μεγαλύτερο παράδειγμα Έλληνα πολιτικού που λοιδορήθηκε όσο κανένας, που του έριξαν το λίθο του αναθέματος και αποπειράθηκαν δεκάδες φορές να τον δολοφονήσουν, που τον αποκάλεσαν προδότη και που είχε ίσως τους περισσότερους ορκισμένους εχθρούς, ενώ ακόμη και μετά το θάνατό του οι αντίπαλοί του δεν επέτρεψαν η σωρός του να περάσει από την πρωτεύουσα, εκείνο του Ελευθερίου Βενιζέλου, πρέπει να μας διδάσκει. Η μεγαλοσύνη του ανδρός ήταν τελικά ασύλληπτη για τους αντιπάλους της εποχής του.

     Η Ελληνική ιστορία διδάσκει πολλά, αρκεί να θέλει κάποιος να τη διαβάσει πέρα από ιδεοληψίες και ψυχαναγκασμούς. Από συστάσεως Ελληνικού κράτους  οι Έλληνες έχουν πέσει αρκετές φορές στα βράχια και μάλιστα ζητωκραυγάζοντας.  Το έκαναν το 1897, το έκαναν το 1920, το έκαναν το 1944, το έκαναν το 1965-67. Η επισήμανση ότι μπορεί να το κάνουν και σήμερα, δεν είναι ούτε προσπάθεια τρομοκράτησης και διασποράς φόβου ούτε συντηρητική άποψη. Είναι συνυφασμένη με την πραγματικότητα που μας περιβάλλει, τη λογική, την ουσία της πολιτικής και των δυνατοτήτων της.
     Η ιστορία εν τέλει κρίνει με ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Κανείς δεν θυμάται ποιος αντικατέστησε στην πρωθυπουργία το 1920 το Βενιζέλο, όμως όλοι θυμούνται τη Μικρασιατική καταστροφή…